Herb Moniek

Artykuł z Biuletynu Monieckiego wydanego w 1995 roku poświęcony powstaniu naszej flagi i herbu.

WLASNY HERB I FLAGA

Wariant I. Opis herbu (blazonowanie)

W polu złotym na murawie zielonej panna w sukni czerwonej w koronie złotej z rozpuszczonymi włosami białymi i takimiż bucikami stojąca nad kwitnącym krzewem ziemniaczanym o dwóch kwiatach białych centkowanych fioletowo na łodygach zielonych z takimiż dwoma liśćmi.

Opis skrócony

W polu złotym na murawie zielonej panna w sukni czerwonej z rozpuszczonymi włosami w koronie złotej stojąca nad kwitnącym krzewem ziemniaczanym.

FLAGA MONIEK

Dwustrefowa czerwono-złota, składająca się z dwóch równoległych pasów jednakowej szerokości.

Uzasadnienie

Herb odwołuje się przede wszystkim do tradycji, przypomina o odległych początkach tej miejscowości, a także o bogactwie tych ziem (Mońki są stolicą zagłębia ziemniaczanego) oraz o etymologii nazwy. Mylą się bowiem autorzy podający, iż w połowie XVI w. była tu wieś. Myli się także znany językoznawca prof. S.Rospond twierdząc, że początek nazwie dał niejaki Moniek. We wspomnianym okresie było to gniazdo rodowe Mońków herbu Rawicz, a protoplastą rodu był Mońko (zapewne rycerz). Mońko to zdrobnienie (deminutivum), nazwisko patronimiczne utworzone od imienia Monesław (tak podaje Zygmunt Gloger). Od tego imienia urobiono nazwiska Moniek i Moniuszko. Nazwisko w tej formie "Mońko" podają łacińskie regesta Ignacego Kapicy Milewskiego - wypisy źródłowe sporządzone z akt sądowych ziemskich i Grodzkich (z Brańska, Suraża i Goniądza). Cytuję: "Gregorius filius olim Laurentii Mońko de Mońki haeres", "Marianna filia olim Joanis Mońko de Mońki haeredis". A więc Laurenty Mońko z Moniek, Jan Mońko z Moniek etc. Tę formę potwierdzają także inne źródła. Ród Mońków pieczętował się herbem Rawa (Rawicz) przedstawiającym w polu złotym pannę w takiejż koronie i sukni czerwonej na niedźwiedziu czarnym kroczącym. Zgodnie więc z tradycjami miast polskich i regułami heraldyki proponowany herb Moniek (wariant I) nawiązuje do herbu założycieli tej miejscowości zarówno barwami (złoto i czerwień) jak i postacią ukoronowanej panny. O ile godło Rawiczów powtarza się w herbach kilku miast założonych przez ten ród, o tyle ukoronowana panna ("królewna") pojawi się w tej postaci po raz pierwszy w polskiej heraldyce miejskiej. A więc herb ten spełni z powodzeniem swą podstawową funkcję jako znak rozpoznawczy, będzie zwracać na siebie uwagę będąc zarazem nie powtarzalnym. Postać ukoronowanej panny przypomina zarazem Barbarę Radziwiłłównę, która mieszkając nieopodal Knyszyna często na tych terenach bywała i polowała razem z królem Zygmuntem Augustem.

W herbie panna pochyla się nad kwitnącym krzewem ziemniaczanym. Ziemniaki przywieziono do Polski co prawda później, bo za czasów Jana III Sobieskiego, ale herb jest symbolem i ma nawiązywać zarówno do tradycji najstarszych, jak i późniejszych (a więc w domyśle - "duch" panny czy Barbary R. ma się pochylać nad krzewem). Przypominamy też, że przez długi czas ziemniak był rośliną ozdobną i leczniczą, a dopiero do XVIII w. zaczął być uprawiany w celach konsupcyjnych. Ziemniaczany kwiat do tej pory także nie występował w polskiej heraldyce miejskiej (najczęściej pojawiają się lilie i róże). Po przewertowaniu wielu źródeł, starych zielników, leksykonów itp. postanowiliśmy opracować wzór kwiatu według starych tablic barwnych. Zarówno postać panny, układ rąk, proporcje i kształt kwiatów opracowane są zgodnie z regułami sztuki heraldycznej i tak są przedstawiane w heraldyce miejskiej (choć herbarze miast polski zawierają liczne błędy). Herb jest symbolem, a nie portretem, obowiązuje więc w nim daleko posunięta antynaturalistyczna stylizacja figur (przedmiotów). Panna nie może więc przypominać modelki z "Voque" ani krzew ziemniaczany nie może być dokładnym odwzorowaniem rzeczywistości. Ponieważ znawcy przedmiotu mogą zwrócić uwagę, iż ziemniaki nie rosną na trawie w opisie herbu podajemy, iż to panna stoi na murawie zielonej (w domyśle - na miedzy, na skraju pola itp.)

Symbolika barw heraldycznych: złoto - szlachetność, życzliwość, otucha, srebro (biel) - pokora, uczciwość, czystość, czerwień - waleczność i odwaga, błękit - piękność, wzniosłość, pochwała, zieleń - miłość, honor, wiosna, purpura (fiolet) - hojność, dostatek, mądrość.

HERB Moniek - wariant II

W polu błękitnym na trójwzgórzu zielonym panna w sukni złotej i takiejż koronie z rozpuszczonymi włosami białymi trzymająca w prawej ręce dwa kwiaty ziemniaczane białe centkowane fioletowo o łodygach zielonych i takichż dwóch liściach.

FLAGA Moniek - wariant II

Zgodnie z tym wariantem powinna być złoto-błękitna i składać się z dwóch równoległych pasów jednakowej szerokości.

Uzasadnienie

Jak w wariancie I, ale herb już nie nawiązuje barwami do barw herbu Mońków-Rawiczów. Naszym zdaniem optymalnym wiariantem jest wersja I - w polu złotym panna w sukni czerwonej. Potwierdził to także konkurs wewnętrzy naszych redakcji (dodam, że herb ten uzyskał nazwę "Ziemniaczana królewna"). Wyjaśniamy także, iż herbu - jako znaku rozpoznawczego - nie powinno oglądać się z bliska w dużym powiększeniu, lecz z większej odległości (jak np. znak drogowy). Dlatego też do oceny herb powinien być przedstawiany w zmniejszeniu.

Prezes Fundacji Rodów Rzeczypospolitej Andrzej Kilikowski

Fotograficzne relacje z największych monieckich imprez

• 
  Dni Moniek 2022
• 
  Z tradycją w Nowoczesność
• 
  Turniej tańca towarzyskiego
• 
  Wiosenne Biegi Uliczne
• 
  Wieczory Muzyczne
• 
  Pierwszomajowe pochody
• 
  Otwarcie LO 1964
• 
  Turniej Wsi Gminy Mońki
• 
  Orszak Trzech Króli

• Mońki w obiektywie

  
  • Widok z wieży kościoła M.B. Częstochowskiej
  • Z wieży kościoła Św. Brata Alberta
  
  • Bloki SMLW z lotu ptaka
  • Mońki w 1944 roku - film

• Nasza przeszłość

  • Archiwalne artykuły o mieście
  • Historia Moniek - opr. T. Skutnik
  
  • Archiwalne zdjęcia Moniek
  • Archiwalne zdjęcia powiatu
  • Pochody 1-majowe

• O naszym mieście

  • Gmina Mońki - film promocyjny
  • Herb Powiatu Monieckiego
  • Herb Moniek
  • Lokalne historie powiatu

• Polecamy strony

  • Prowincjal Underground
  • Terapia skrzywień kręgosłupa
  • Uniknij metody "na wnuczka"
  • Przewodnik po 4 miejscowościach