Kościół w Jasionówce - zabudowania plebańskie

Pierwsze budynki pomocnicze dla kościoła przekazali już fundatorzy kościoła: My, Łukasz, Kacper i Jerzy Joannides de Kurzeniec, dajemy na własność naszemu kościołowi w Jasionówce dom razem z ogrodem naprzecie kościoła na plebanię...

Pierwszy opis budynku plebańskiego i obejścia pochodzi z pierwszej połowy XVII w. Przed plebanią wielka brama z furtką, solidna budowa. W budynku jest sień, drzwi zamykane na wielki skobel. W sieni jest wielki komin i piec do chleba. Po prawej ręce drzwi do izby. W niej szafa malowana, piec zielony, kominek murowany, trzy okna szklane w ołowianych ramkach, okiennice na zewnątrz. Z tej izby są drzwi do komórki malowane, w niej małe okienko w drewnianej ramce. Izba czeladna, trzy okna w ołowianych ramkach, stół, ławy, wielki komin przygotowywania posiłku, piec prosty biały, szafy. Z niej drzwi do komory, okienko szklane małe. W pobliżu domu plebana znajdowały się budynki inwentarskie: Stodoła, dwa sąsieki kryte słomą. Obok szopa na zboże pod tym samym dachem. Obora z dyli. Chlew wielki na bydło, chlew na owce, słomą kryte. Stajnia słomą kryta. Studnia z żurawiem. Obok browar częściowo kryty słomą. Za browarem jest wielki ogród, który jest porządnie ogrodzony tynem. Później jest pastewnik ogrodzony od łąk laskami, a od stawu żerdziami. Na pastewniku sadzaweczka mała i obok szopa słomą kryta.

W 1716 r. w skład zabudowań plebańskich wchodziły: plebania, trzy stodoły, stajnia i cztery chlewy. W 1731 r. ówczesny proboszcz Józef Wiszowaty wybudował nową drewnianą plebanię i wyremontował pozostałe budynki gospodarcze. Nakładem własnych środków przywrócił do stanu używalności stajnie, chlewy, spichlerz, browar oraz piwnicę. W 1812 r. ksiądz proboszcz Ciszewski do dwóch starych stodół i pięciu chlewów dobudował nowe stodoły za sumę 200 rubli, a w 1814 r. obory z chlewami za sumę 230 rubli. Rozbudował również stajnię, która przedtem przeznaczona była na 6 koni. Plebania nie prezentowała się wówczas najokazalej. Była podreperowana, lecz stara. Składała się z trzech pokoi. W skład zabudowań plebańskich wchodził jeszcze dom księdza komendarza. Był to budynek stary i zniszczony, podobnie jak przylegająca do niego szopa i spichlerek

15 maja 1819 r. pożar zniszczył plebanię i wszystkie znajdujące się w niej sprzęty. W niedługim czasie ks. proboszcz Ciszewski zbudował nową plebanię, a w jej pobliżu założył sad. W 1854 r. ks. proboszcz Bibułowicz zbudował nową, większą plebanię. Miała ona 38 arszynów długości, 14 szerokości i 9 wysokości. Dzieliła się jakby na dwie połowy, z których pierwsza składała się z pięciu pokoi, a w drugiej były dwa pokoje oraz kuchnia półangielska. W sierpniu 1880 r. od uderzenia pioruna spaliły się zabudowania gospodarcze plebani. W 1895 r. kolejny pożar strawił budynki gospodarcze. W miejsce spalonych, w tym samym roku postawiono stajnię z szopą dla zwierząt, stodołę, szopę na skład siana i spichlerz na zsyp ziarna.

W 1918 r. nową drewniana pokrytą gontem plebanię zbudował ks. proboszcz Sarosiek. Składała się ona z 10 pomieszczeń. Do starej plebani, w której były dwa mieszkania wprowadziła się służba. Wcześniej służba mieszkała w specjalnym domu, zbudowanym w 1869 r.

W 1944 r. w czasie frontu spłonęły wszystkie budynki gospodarcze z plebanią włącznie. Podziurawiony też został dach kościoła. Po przejściu frontu w pierwszej kolejności odbudowano plebanię. Materiał zabrano z innego budynku i przeniesiono w miejsce starej plebani. Zaczęto też odbudowywać, w miarę zdobywanych środków - kościół.

Po objęciu parafii w 1967 r. przez ks. proboszcza Władysława Laszuka przebudowano oborę, wybudowano murowany kurnik i skład opału nad piwnicą. Odremontowano plebanię i mieszkanie organisty. W 1969 r. przebudowano stodołę, przykryto nowym dachem spichlerz, wyremontowano dom parafialny. Do plebanii dobudowano werandę. 1 października 1970 r. spłonęła stodoła plebańska wypełniona sianem, słomą, materiałami budowlanymi. W czerwcu następnego roku odbudowano stodołę (z cegły) i pokryto ją blachą. W grudniu doprowadzona do plebanii wodę z miejskiego wodociągu, a także zainstalowano telefon. W kwietniu 1972 r. plebanię i oborę nakryto nową blachą. Do budynku plebanii od zachodu dobudowano pokój i łazienkę, a od strony szczytowej na całej szerokości werandę.

Latem 1973 r. plebanię omurowano cegłą, powiększono przedsionek wikariuszy i urządzono tam łazienkę. Przebudowano stodołę przy domu parafialnym i pokryto ją blachą. W 1974 r. położono nowy chodnik od plebani do bramy wjazdowej. W 1976 r. przebudowano na plebani piece kuchenne. W kolejnym roku przy plebani wylano dwa chodniki betonowe. W 1979 r. przy plebani wylano tarasy nad werandami, szczyty domu zaopatrzono w duże okna i omurowano cegłą wapienną. W oborze drewniane ściany wymieniono na wapienne bloczki. Latem 1980 r. doprowadzono do plebani wodę z linii kościelnej. Przebudowano generalnie dom parafialny, wyburzono całe wnętrze, ściany działowe, piece, sufity. Wstawiono 6 nowych okien weneckich, wykonano murowane ściany działowe, nowe belki, krokwie. Dach pokryto blachą. Urządzono w miejscu dawnej salki katechetycznej i magazynku - dwie duże sale katechetyczne z piecami kaflowymi. W drugiej części domu przewidziano mieszkanie organiście.

W 1981 r. w budynku inwentarskim przy domu parafialnym drewniane ściany wymieniono na murowane z bloczków wapiennych. Wykonano ogrodzenie zabudowań z siatki na betonowej podmurówce. Wiosną następnego roku, korzystając z bardzo ładnej pogody wymieniono przykrycie dachu na spichlerzu (blacha) i zabezpieczono podwaliny. Otynkowano korytarze w domu parafialnym. Nad werandą przy wejściu do plebani zbudowano pokój, który został wyłożony boazerią. Pokój ten traktowany był jako domowa kaplica. W 1983 r. dobudowano do spichlerza garaż na samochód osobowy księdza wikariusza. Nocą 10 października 1984 r. dokonano włamania i kradzieży w zabudowaniach plebańskich. Skradziono inwentarz żywy i produkty żywnościowe. W 1986 r. wykonano nową elewacje domu parafialnego. Przy plebani rozpoczęto budowę piętra nad dawną przybudówką (łazienka i pokój).

W sierpniu 1993 r. z inicjatywy ks. Juliana Siemieniako Rada Parafialna podjęła decyzję o budowie nowej plebani. Dokumentację architektoniczną przyszłej plebani wykonał Andrzej Kiluk z Białegostoku. W maju 1994 r. rusza budowa plebani. Majstrem był p. Antoni Pogorzelski z Moniek. Pod koniec września zalano ostatni strop budynku. Do połowy listopada plebania została pokryta ocynkowaną blachą. Wstawiono okna i zewnętrzne drzwi. Na zimę budynek został zamknięty. W następnym roku położono tynki wewnętrzne na plebani, oraz wykonano jej elewację. Wiosną 1996 r. trwa wyposażanie łazienek i kuchni. 19 sierpnia nastąpiła przeprowadzka ze starej plebani do nowej plebani. 17 listopada Arcybiskup wyświęcił nową plebanię. W 1998 r. nową plebanię podłączono do kanalizacji miejskiej.

Arkadiusz Studniarek

2008 © e-Monki.pl & A. Studniarek