|
Szwoleżerowie z Goniądza 7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów (7 Pułk Lekkokonny) była to polska jednostka kawaleryjska na żołdzie francuskim. W armii napoleońskiej lance popularne stały się dzięki pułkowi jazdy legionowej, który od 1807 r. zwano Pułkiem Lansjerów Legii Polsko-Włoskiej, od 1808 Pułkiem Lansjerów Legii Nadwiślańskiej, natomiast od 18 lipca 1811 r. - 7 Pułkiem Szwoleżerów-Lansjerów Wielkiej Armii Napoleona, jednocześnie sformowano 8 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Tomasza Łubieńskiego, również złożony z Polaków. Skład pułku był prawie wyłącznie polski, dlatego że zgodnie z dekretem cesarskim mieli służyć w nim tylko Polacy (było co prawda kilku Francuzów, ale służyli oni przeważnie na stanowiskach oficerów-płatników), zresztą w czasie pobytu w Hiszpanii uzupełnienia dla pułku przychodziły wyłącznie z Księstwa Warszawskiego, a więc siłą rzeczy byli to wyłącznie Polacy. Pułk lansjerów nadwiślańskich brał udział w walkach we Włoszech, w Niemczech, na Śląsku, w Hiszpanii i we Francji. Lansjerzy wsławili się szczególnie w bitwach pod Hohenlinden w Bawarii i Albuerą w Hiszpanii. Podczas kampanii hiszpańskiej nazywani byli przez przeciwników - "piekielnymi lansjerami", którzy ponieśli tylko jedną porażkę. 
Oficerowie szwoleżerów 1807-12 Od lewej: wyższy oficer w mundurze paradnym 1807-14, pułkownik w mundurze paradnym 1807-08, młodszy oficer w mundurze służbowym 1807-14, młodszy oficer w mundurze polowym 1810-14 - Piotr Pacak (Ilustracje ze zbiorów autora) Oczywiście nie mogło się obejść bez zaciągu z Goniądza i okolic. Od najdawniejszych czasów mieszkańcy Goniądza dawali dowody tego jak ważna jest dla nich Ojczyzna. Nie bacząc przy tym, czy przyniesie im to splendor, czy też będą musieli oddać to co mają najcenniejsze - czyli życie. Pierwszym, którego chcę wymienić był Ksawery Potocki, który urodził się w Goniądzu. Przed powstaniem pełnił funkcję urzędnika. W powstaniu był porucznikiem w 7 pułku . 6 października 1831 r. przeszedł z gen. Rybińskim do Prus, gdzie został internowany przez Prusaków. 
1 Pułk Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej 1807-14 Od lewej: wachmistrz 1807-09, szwoleżer 1807-09, szwoleżer-lansjer 1810-12, szwoleżer drugiego szeregu 1813-14, szwoleżer w płaszczu 1813-14. Piotr Pacak (Ilustracje ze zbiorów autora) Potocki w lutym 1832 r. przybył do Francji. Początkowo należał do zakładu w Besancon. Był członkiem Rady Polaków we Francji, wziął udział w wyprawie francuskiej i 7 kwietnia przeszedł do Szwajcarii. Po uzyskaniu zgody na powrót do Francji w grudniu 1834 r. przybył do Nevers. W 1835 r. pracował u notariusza w Magny w departamencie Nievre, a później na poczcie w Nevers. 1 marca 1842 r. w dość zagadkowych okolicznościach postrzelił się na polowaniu. W wyniku odniesionych ran zmarł 7 marca, kilka dni po wydarzeniu na polowaniu w szpitalu w Nevers. Nevers to miasto w środkowej Francji (Burgundia), nad Loarą przy ujściu rzeki Nievre. Jest byłą stolica krainy historycznej i księstwa Nivernais, Drugim legionistą pochodzącym z Goniądza był Karol Kozłowski urodzony 3 listopada 1789 r. w Goniądzu w ówczesnym obwodzie białostockim. Był synem Jakuba i Marii Grabowskiej, służył w 3 pułku szwoleżerów gwardyjskich. 11 kwietnia 1813 r. rozpoczął służbę w 2 kompanii szwoleżerów we Friedbergu. 1 stycznia 1814 r. został przeniesiony do 3 pułku eklererów gwardyjskich. Kampanię odbył w latach 1812 - 1814 (Lutzen, Budziszyn, Drezno, Lipsk, Hanau, Brienne, Montmirail, Laon, Chateau-Thierry, Arcis-sur-Aube). 1 maja 1814 r. udał się z pułkiem do Polski. 
Oficerowie szwoleżerów 1807-14 Od lewej: młodszy oficer w mundurze balowym 1807-08, oficer w mundurze wyjściowym 1810-14, wyższy oficer w mundurze wyjściowym. Piotr Pacak (Ilustracje ze zbiorów autora) Trzecim rodowitym goniądzakiem był Marcin Ogonowski urodzony 15 kwietnia 1788 r. w Goniądzu w ówczesnym powiecie białostockim. Był synem Jana i Marianny Bazyl. Od 14 grudnia 1807 r. służył w 8 kompanii szwoleżerów. Odbył kampanie 1808 - 1814 (Wagram, Witebsk, Możajsk, Berezyna, Lutzen, Budziszyn, Drezno, Lipsk, Hanau, Brienne, Montmirail, Lyon, Chateau-Thierry, Arcis-sur-Aube). 11 kwietnia 1813 r. został przeniesiony do 6 kompanii szwoleżerów. 16 sierpnia 1813 r. otrzymał Legię Honorową nr 39476. 1 maja 1814 r. udał się z pułkiem do Polski. Najmniej informacji jest o legioniście Ignacym Ładą, który urodził się w okolicach Goniądza. Był szwoleżerem, a następnie furierem 8 pułku szwoleżerów lansjerów. Kolejnym szwoleżerem był pochodzący z sąsiednich Downar Antoni Potocki, który urodził się 24 czerwca 1790 r. w Downarach (obecna gmina Goniądz) w ówczesnym obwodzie białostockim. Był synem Jana i Ewy Skwarkowskiej. Służbę rozpoczął 1 lipca 1812 r. w zakładzie w Gdańsku w 10 kompanii szwoleżerów. Odbył kampanię w 1812 r.. Niestety zaginął 14 grudnia 1812 r. w Krauzach. Ostatnim legionistą, o którym posiadam informację był Wincenty Moniuszko, który to urodził się 16 marca 1789 r. w miejscowości Wroceń w ówczesnym obwodzie białostockim (obecnie gmina Goniądz). Był synem Wojciecha i Marianny Pińkowskiej. Od 14 grudnia 1807 r. służył w 3 kompanii szwoleżerów. 1 maja 1811 r. został wachmistrzem 3 kompanii 8 pułku szwoleżerów - lansjerów. Kampanie odbył w latach 1808 - 1811 (Samosierra, Wagram). Dalsze jego losy nie są znane. Artykuł został napisany na podstawie:
Arkadiusz Studniarek |
|
2010 © e-Monki.pl & A. Studniarek |