Komasacja gruntów

W 1935 r. na terenie Goniądza oraz okolicznych wsi rozpoczęto proces komasacji, czyli scalania gruntów. Odpowiedzialnym za scalenie gruntów na terenie Goniądza był geodeta o nazwisku Bakun. Dotychczasowe rozdrobnienie gruntów utrudniało prowadzenie racjonalnej gospodarki. Zlikwidowano wspólnoty pastwiskowe, serwituty i trójpolówkę. Przed przystąpieniem do prac właściwych przeprowadzona była skala ocen poszczególnych zagonów nazywana ocenką. Na podstawie zebranych punktów łączono ziemię w większą całość nadzielając nią zainteresowanych rolników. Największą wartość przedstawiały ziemie leżące w samym Goniądzu lub w najbliższym sąsiedztwie. Jak już wspominałem głównym założeniem komasacji było zlikwidowanie rozdrobnienia, bardzo często bywało tak, że jeden gospodarz posiadał niewielkie kawałki ziemi w kilku lub kilkunastu miejscach wokół miasta. Było to wielką uciążliwością dla wszystkich zajmujących się rolnictwem, a przecież była to zdecydowana większość goniądzan. Do czasu komasacji istniały w okolicach Goniądza trzy odrębne pola noszące nazwy: Doły, Mierkienniki, Łazy. Tam właśnie rodziny biedniejsze lub wielodzietne otrzymywały większe nadania ziemi, co było spowodowane tym, że za te same pieniądze można było wykupić kilkakrotnie więcej ziemi leżącej w dalszej odległości od miasta. Dla przykładu podam, że pan Albin Wysocki za 2 hektary ziemi w obrębie Goniądza musiał oddać 9 hektarów ziemi uprawnej położonej nieco dalej. Po wykupieniu ziemi oddalonej znacznie od miasta należało zacząć myśleć o zamieszkaniu na miejscu, o budynkach dla inwentarza żywego, o miejscu składowania plonów rolnych, czyli o gospodarstwie.

W ten sposób powstały nowe wsie: Doły, Łazy, Mierkienniki. Zachętą poczynioną przez państwo dla osób rozpoczynających budowę były ulgi w płaconych podatkach. Lokalizacja nowych osad wiązała się z budową dróg dojazdowych. Nowo powstające drogi budowano jako trakty z myślą o ewentualnym przemarszu wojsk. Wytyczanie nowych dróg zwiększyło zapotrzebowanie na tzw. szarwark drogowy. Przez Radę Miejską został uchwalony statut powinności drogowych, a komisja drogowa opracowała szczegóły powinności: dni pracy pieszej, dni pracy z furmankami, wycenę dostarczonego kamienia i żwiru. Opłaty pieniężne dotyczyły handlu, gruntu, przemysłu, lokali, nieruchomości. Także osoby niezdolne do pracy płaciły podatek w gotówce.

Arkadiusz Studniarek

2006 © e-monki.pl & A. Studniarek